Voel jij je een vreemde eend in de bijt? Heel veel hoogsensitieve mensen voelen zich anders, alsof ze er nooit echt bij horen. Dat dat pijnlijk kan zijn heb ik aan den lijve ervaren.
Waarom wil een mens erbij horen?
Erbij horen en verbonden zijn met andere mensen is enorm belangrijk voor mensen. Dat heeft te maken met hoe ons brein werkt. Ons brein is ontstaan in de oertijd, toen het letterlijk van levensbelang was om bij de groep te horen. Werd je verstoten, dan betekende dat over het algemeen je dood. De alarmbellen van het brein zorgden ervoor dat mensen zich aanpasten in plaats van dat ze deden wat hun gevoel of intuïtie hen ingaf. Daarmee beschermden de reacties van het brein hen voor verstoting. Vanuit het oogpunt van overleven was dat heel nuttig.
Je brein past niet goed in deze tijd
Inmiddels is het allang niet meer zo dat je dood gaat als je ergens niet bij hoort. Toch reageert je brein nog net als in de oertijd en ontstaat er meteen dat nare gevoel van dreigende doodsangst als de alarmbellen van je brein afgaan. De ontwikkeling van ons brein loopt zwaar uit de pas met alle veranderingen die in onze samenleving hebben plaatsgevonden en nog vinden. En dat levert veel onnodige stress op. Ons brein evolueert wel, maar dat gaat heel langzaam. Helaas kunnen wij de evolutie van ons brein niet versnellen. We hebben het er dus maar mee te doen.
Roeien met de riemen die je hebt
Toch is het niet nodig bij de pakken neer te zitten. Want hoewel we de situatie en de reactie van ons brein niet kunnen veranderen, kunnen we wel leren hoe we er op een gezondere manier om kunnen gaan. Dat kan door tegen te bewegen, in plaats van mee te gaan met je primaire stressreactie.
Veel hoogsensitieve mensen die ik zie zijn veel te streng voor zichzelf. Ze vinden dat ze een schop onder hun kont verdienen en geven zichzelf regelmatig op hun kop. Ze wijzen zichzelf af en nemen zichzelf van alles kwalijk. Verder doen ze hun stinkende best om de buitenwereld niet te laten zien dat ze hopeloos zijn (in hun eigen ogen dan). Ze zijn hard voor zichzelf en doen wat (ze denken dat er) van hen verwacht wordt. Ze staan continu in de overlevingsstand en ervaren chronische stress.
Hoe komt dat? Bijvoorbeeld doordat zij niet begrijpen hoe een hoogsensitief brein werkt en wat het nodig heeft. Of omdat zij niet willen accepteren dat zij anders zijn en weigeren zichzelf te geven wat ze nodig hebben. Of gewoon omdat ze geen idee hebben dat zij een hoogsensitief brein hebben.
Veroordeel jij jezelf?
Ik ben een hopeloos geval. Ik ben een rare. Saai. Dom. Gek. Ik deug niet. Ik ben niet goed genoeg. Niet normaal.
Als jij zo over jezelf denkt en je daarnaar gedraagt, dan straal je dat ook uit naar je omgeving. Als jij jezelf behandelt als een hopeloos geval, een rare, als iemand die niet goed genoeg is, vertel je indirect anderen om jou ook zo te behandelen. Je roept hoe anderen jou behandelen dus ongewild over jezelf af. En als anderen jou dan behandelen als hopeloos geval, net als jijzelf doet, geven zij jou daarmee de bevestiging van hoe jij tegen jezelf aankijkt. Door de manier waarop je tegen jezelf aankijkt, isoleer je je van de rest. Zo krijg je nooit de verbondenheid die jij zo graag wilde; je bereikt het tegenovergestelde. Onbedoeld kies je de weg van de meeste weerstand.
Wat heeft jouw hoogsensitieve brein nodig?
Om uit de overlevingsstand te komen en echt te gaan leven, is het nodig dat je anders tegen jezelf aan gaat kijken. Je kunt gaan tegenbewegen. Dat betekent: het tegenovergestelde doen van wat je deed. Accepteren hoe je bent en wat jij nodig hebt. Liefdevol zorgen voor jezelf. In feite is dit niet anders dan hoe jij waarschijnlijk omgaat met een goede vriend of vriendin.
Begrijpen hoe jouw brein werkt en je beseffen dat je verre van de enige bent die hoogsensitief is, kan je helpen jezelf te accepteren.
Het is niet raar om tijd voor jezelf nodig te hebben. Het is niet raar om je terug te willen trekken om je accu weer op te laden. Een brein dat informatie diepgaand verwerkt, zoals dat het geval is bij hoogsensitieve mensen, verbruikt meer energie en heeft dus ook meer tijd nodig om op te laden.
Jouw beste vriend of vriendin
Waarom zou je niet je eigen beste vriend of vriendin zijn? Je bent in goed gezelschap bij jezelf, je wilt immers altijd hetzelfde, je vindt dezelfde dingen prettig, je hebt hetzelfde nodig. En behalve dat zit je ook nog eens 24/7 met jezelf opgescheept. Maak er wat van, zorg dat je het goed hebt met jezelf.
Dus wordt jij gek van dat gekakel op een feestje en heeft verder iedereen om je heen de tijd van zijn leven? Gun jezelf een escape.
Zo ga je leven in plaats van overleven als vreemde eend. Geen lelijke eend, maar een prachtige zwaan, met bijzondere kwaliteiten.
Het resultaat
Als jij lekker in je vel zit, straalt dat af op andere mensen. Het maakt je aantrekkelijk. Mensen willen dan graag bij je horen. Hoe heerlijk zou je leven zijn als je je op die manier zonder moeite zou verbinden met anderen? Hoe geruststellend zou het zijn voor je oeroude brein, om te weten dat je er gewoon bij hoort?
Gedicht ‘Anders’
Ik sluit dit schrijfsel af met een gedicht van Hans Andreus. Zou je zo ook tegen jezelf kunnen aankijken…?
Je bent zo
mooi
anders
dan ik,
natuurlijk
niet meer of
minder
maar
zo mooi
anders,
ik zou je
nooit
anders dan
anders willen.
