Authentiek of eigenwijs?

Als je veel geluksgoeroe’s mag geloven, dan kun je er maar beter voor zorgen dat je altijd authentiek bent. Ik vraag me af, hoe dat überhaupt mogelijk is, in een maatschappij waarin de media je 24/7 opleggen wat je moet doen (en vooral kopen) om een ideaal te bereiken.

Ik zie dat authenticiteit nastreven soms meer stress veroorzaakt dan dat het geluk oplevert en wil ervoor pleiten om lekker eigenwijs te zijn. Leef je dan in een leugen?

Laat je niets wijs maken en wees gewoon eigenwijs als dat voor jou de betere optie is.

Wat is authenticiteit?

Het gaat bij authenticiteit om de mate waarin iemand trouw is aan zijn eigen persoonlijkheid, helemaal zichzelf is, die eigenheid ook uitdraagt naar buiten, ongeacht welke sociale conventies dan ook.

Verder wordt authentiek zijn geassocieerd met echt, geloofwaardig en betrouwbaar zijn. En dat wil natuurlijk ieder mens zijn.

Hoe kijk ik er tegenaan?

Niemand wil geassocieerd worden met het tegenovergestelde van authentiek: namaak, ongeloofwaardig en onbetrouwbaar. En dat is in mijn ogen precies, waarom het nastreven van authenticiteit zo’n hype heeft kunnen worden.

Is geluk maakbaar, door altijd authentiek te zijn? Ik geloof er helemaal niets van. Wat ik wel geloof, is dat het nastreven van altijd authentiek zijn hèt recept is voor een lijdensweg. Overleven in plaats van leven.

Verschillende maten van authenticiteit

Om me heen onderscheid ik verschillende maten waarin mensen authentiek zijn:

1. Mensen die altijd authentiek zijn. Dat zijn in werkelijkheid de uitzonderingen, als ze al echt bestaan. Ik zou niemand aan kunnen wijzen. In hoeverre ken je iemand ooit zo goed, dat je kunt beoordelen of iemand altijd authentiek is? Stel dat er mensen zijn die echt altijd authentiek zijn, dan is het maar de vraag of zij wel gelukkig zijn. Het lijkt mij toch, dat zij zichzelf al snel buiten de maatschappij plaatsen. Iedereen heeft immers in het brein de ingebakken levensbehoefte om erbij te horen, daar kunnen we niet omheen.
2. Mensen die deels authentiek zijn. Zij kiezen ervoor – al dan niet bewust – wanneer trouw te zijn aan zichzelf en wanneer zich aan te passen aan de omgeving. Authenticiteit met mate, zeg maar. Mij lijkt het, dat geluk voor het oprapen ligt, mits zij bij de keuzes die ze maken hun eigen welbevinden voor ogen hebben. Is dat berekenend? Ja. Maar vergeet niet: zo zitten wij mensen nu eenmaal in elkaar. Evolutionair gezien zijn wij alleen maar uit op overleven en het voortbestaan van de soort, hoe graag we ook anders zouden willen geloven. Doe je anders dan evolutionair gezien van je verwacht wordt, dan komt stress om de hoek kijken.
3. Mensen die hun authenticiteit kwijt zijn. Door de omstandigheden, bijvoorbeeld onder druk van onze veeleisende samenleving, kun je je eigenheid steeds meer kwijtraken. Deze mensen cijferen zichzelf weg en passen zich altijd maar aan. Zij doen wat ze denken dat men van hen verwacht en kruipen in een andere rol. Op den duur weten ze niet eens meer wat hun eigen behoeften en verlangens zijn. Voldoende eigenheid vind ik heel belangrijk, om rust te kunnen vinden bij jezelf. Die rust, dat is wat je het werkelijke geluksgevoel geeft.

Hoe ga ik ermee om?

Ik heb me aangeleerd soms een rol aan te nemen. Vroeger veel meer dan nu, inmiddels is er gelukkig een goede balans. Ik waak er bewust voor dat ik niet vaak en slechts korte tijd achtereen in een rol stap, om te voorkomen dat ik langdurig van mezelf verwijderd raak. Wat al eens is gebeurd en resulteerde in een burn-out en hartproblemen. Als ik nu in een rol stap, doe ik dat bewust en levert het me altijd wat op.

De rol die ik aanneem kun je zien als mijn beschermingslaag: het helpt me om mee te kunnen blijven draaien in onze samenleving.

Voorbeeld

Hoe ziet het er dan uit, als ik in een rol stap?

Bijvoorbeeld: ik gruwel van grote groepen en lawaai. Het overprikkelt me enorm. Toch kies ik er af en toe voor om ergens aan deel te nemen. We leven nu eenmaal in een samenleving waarin hoogsensitieve introverte mensen in de minderheid zijn en als ik alle grote groepen en lawaai zou vermijden,  zou ik mezelf wel heel erg buiten spel zetten. (Wat mijn oerbrein ook niet leuk vindt.)

Stel nu dat de relatie met degene die me uitnodigt belangrijk voor me is, of ik verwacht veel waardevols op te steken of mooie ervaringen op te doen. Dan pantser ik me voor een paar uur en ‘speel ik het spelletje mee’, in de wetenschap dat ik daarna weer mag bijkomen en doen wat wel bij me past.

Als ik in mijn rol zit, bewaak ik daarbinnen wel mijn grenzen en gedraag ik me – ondanks de situatie – zoals bij me past. Zo zul je mij niet snel dronken op de volle bar zien dansen, hoe geweldig sommigen dat ook zouden vinden. Zoek je mij, dan vind je mij ergens in een rustiger hoekje tussen een paar mensen die zijn verzonken in een goed gesprek.

Ervaring heeft me ook geleerd dat niet alles even verschrikkelijk blijkt als het vooraf lijkt. En vluchten mag altijd. Desnoods naar het toilet.

Eigenwijs

Laat je niet gek maken. Maak bewust de keuze om al dan niet authentiek te zijn, in je eigen belang. Dan leef je echt niet in een leugen, dan ben je juist heel bewust trouw aan jezelf. Zorg daarbij voor een goede balans tussen eigenheid en jezelf aanpassen. De balans waar jij je goed bij voelt, waar jij gelukkig van wordt.

Liesje eigenwijzer dan Loesje

Ken je de poster van Loesje: “Wees jezelf, er zijn al zoveel anderen”? Hoewel het een mooie is om mensen die hun authenticiteit kwijt zijn wakker te schudden, ben ik het er niet mee eens. De drang om jezelf te moeten zijn levert je geen vrijheid,  maar stress op. Want het laat je geen enkele ruimte om je aan te passen als jou dat goed uitkomt.

Liever zou ik (Liesje) daarom zeggen: “Wees eigenwijs”. Het woord zegt het al: EIGEN + WIJS. Jij bent zelf de wijste. Heerlijk dit soort woorden.

7 tips om authentieker te worden

Als je je eigenheid bent kwijtgeraakt kan het lastig zijn die weer terug te vinden. Ga ermee aan de slag, want het kan ècht.

1. Doe dingen omdat je het wilt of omdat ze bij je passen. Wees niet bang iets verkeerd te doen of om te falen, maak fouten, kom ervoor uit en leer ervan. Dan groei je. Bedenk: perfect bestaat niet, want het kan altijd beter. Niet geschoten is altijd mis, toch?
2. Luister naar het fluisteren van je lijf. Want dan hoeft het niet te schreeuwen. Neem de tijd om naar binnen te keren en ruimte in je hoofd te maken: de natuur in, meditatie, massage, het maakt niet uit, wat voor jou maar werkt.
3. Accepteer anderen zoals ze zijn. Niet roddelen hoort hier ook bij. Ieder heeft zo zijn eigen goede redenen om te doen zoals hij doet. Jij ook trouwens. Er is niet 1 malletje waar iedereen in zou moeten passen (gelukkig niet, dat zou vreselijk saai zijn). Bovendien ligt het veranderen van andere mensen niet binnen jouw vermogens (veranderen kan iemand immers alleen zelf).
4. Bewaak je grenzen. Zorg met respect voor jezelf. Dat is jouw allerbelangrijkste persoonlijke plicht aan jezelf en nooit die van iemand anders.
5. Laat je kwetsbaarheid zien. Bedenk: we zijn allemaal maar mensen, met onze sterke kanten èn onze kwetsbaarheden. Het is wat ons mens maakt.
6. Maak je eigen keuzes. Luister naar de (eigen)wijze raad van anderen, doe er je voordeel mee en ga vervolgens lekker je eigen-wijze gang. Dat geldt ook voor deze adviezen, by the way. Kies wat voor jou het beste is. Zo kom jij beter in je vel. Als jij lekker in je vel zit, heb je anderen bovendien ook veel meer te bieden.
7. Neem verantwoordelijkheid voor je doen en laten. Verschuil je niet achter anderen en denk in oplossingen. Maak er het beste van.