Hoe vaak heb jij je al voorgenomen om een grote verandering in je leven door te voeren? Heb je ook ervaren hoe moeilijk het kan zijn om je er gewoon toe te zetten? Hoe vaak ben je al enthousiast begonnen? En hoe vaak is het al mislukt? Veranderen is moeilijk als de stappen te groot zijn. De kunst is om veel kleine stapjes te zetten. En dat blijkt echt een kunst te zijn.
Over succesvol veranderen heb ik al veel geschreven en hoewel er bij veranderen meer komt kijken dan kleine stappen nemen, blijft dit toch een belangrijk punt waar ik het vaak mis zie gaan. Ik kan het niet genoeg benadrukken: zet kleine stapjes, zodat je brein niet in de stress schiet en je de veranderingen gemakkelijk kunt volhouden tot ze een nieuwe gewoonte zijn geworden. Met steeds opnieuw kleine stappen in de richting van je doel komt je doel steeds dichterbij en realiseer je die blijvende grote verandering die je zo graag wilt.
De kunst van Kaizen
In ‘De kunst van Kaizen’ schrijft Robert Maurer (psycholoog en hoogleraar medische faculteit UCLA) over verschillende manieren om met aandacht voor juist de kleine en vooral eenvoudige dingen grote veranderingen bereikbaar te maken. Kaizen is Japans voor continu verbeteren en de methodiek vindt dan ook zijn oorsprong in Japan.
Kaizen wordt veel gebruikt in het bedrijfsleven om de productiviteit te verhogen. Mensen op de werkvloer worden gestimuleerd om dagelijks kleine verbeteringen in de werkprocessen door te voeren, waardoor het productieproces continu wordt verbeterd.
Er worden hiervoor geen grote beloningen gegeven, maar juist hele kleine, meestal niet eens materieel. Bijvoorbeeld in de vorm van een schouderklopje of een bedankje. De achterliggende gedachte daarbij is, dat grote beloningen het ontstaan van ideeën voor kleine veranderingen juist zouden blokkeren. Het gaat dan immers niet meer om mede verantwoordelijkheid nemen voor het proces, maar om materialistisch gewin.
Ik vertelde al dat grote veranderingen in je leven gedoemd zijn te mislukken als de stappen te groot zijn. Ook in het bedrijfsleven herken je dat. Snelle, grote, ingrijpende vernieuwingen zijn geen recept voor blijvende verbetering. Ik heb het hier over de bedrijven waar de ene na de andere reorganisatie plaatsvindt. Iedere keer moet het weer helemaal anders.
Medewerkers raken gedemotiveerd, voelen zich niet medeverantwoordelijk en wachten lijdelijk af wat er nu weer van bovenaf wordt opgelegd.
Net als ik gaat ook Kaizen uit van kleine stapjes, kleine aanpassingen die je snel kunt realiseren en waarmee je meteen resultaat boekt. Een resultaat dat je een prettig en tevreden gevoel geeft en dat je verleidt om het te herhalen, of om een nieuwe mini-verandering in te zetten.
Het boek van Maurer kent talloze voorbeelden van kleine stapjes die uiteindelijk grootse gevolgen hebben. Niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook als het gaat om veranderingen op het persoonlijke vlak, zoals het stoppen met een nare gewoonte, het verbeteren van je persoonlijk functioneren, of blijvend gewichtsverlies realiseren.
Kaizen-strategieën
Ben je benieuwd hoe Kaizen jou kan helpen om iets aan te pakken?
Wellicht helpen deze Kaizen-strategieën jou om subtiele en gemakkelijke stapjes te kunnen zetten. Kies zelf één of meerdere strategieën die je aanspreken:
1. Stel jezelf eenvoudige positieve vragen
Bijvoorbeeld: Wat kan ik in 1 minuut per dag doen om dichterbij mijn doel te komen? Dit soort vragen moedigt je creativiteit aan en voorkomt de angst zoals die toeslaat bij te grote stappen.
2. Denk eenvoudige gedachten
Stel jezelf eens voor dat je een door jou bedachte kleine stap zet. In detail, met alles erop en eraan. Hoe ziet het eruit, hoe klinkt het, ruikt het, voelt het, proeft het? Hoe is je gevoel daarbij? Deze gedachtenverbeelding helpt je om later ook daadwerkelijk de stap te zetten. Voor je brein maakt het namelijk niet uit of het gaat om verbeelding of werkelijkheid. Je brein is er dan al aan gewend als je ook in het echt het stapje zet.
3. Voer simpele acties uit
Kleine stapjes kosten nauwelijks tijd, geld of moeite. Ze zijn dan ook voor iedereen te doen. Geen reden voor uitstel dus! Wees creatief in wat je bedenkt, niets is te gek. Omdenken kan je hierbij goed van pas komen. Ik noem een paar voorbeelden voor een eerste stap die ik in het boek van Maurer las. Wil je afvallen, schep dan normaal je eten op, maar gooi de eerste hap weg. (Niet dat ik van weggooien houd, maar het gaat erom dat je creatieve oplossingen verzint.) Zit je vaak voor de tv en wil je meer gaan bewegen? Loop dan 1 minuut heen en weer voor de tv. Van dit soort acties hoeft je brein niet in de stress te schieten toch? Voor je het weet ben je toe aan de tweede stap.
4. Los kleine problemen op
Sta bewust stil bij wat je kleine irritaties zijn. Het gaat om kleine, ogenschijnlijk onbelangrijke probleempjes. Ze verdienen wel degelijk je aandacht omdat ze een indicator kunnen zijn van een groter probleem. Bovendien zijn kleine dingen vaak gemakkelijk aan te pakken. Vervolgens kan de verbetering werken als een katalysator.
Een voorbeeld uit het boek gaat over een man die in de auto nogal eens agressief commentaar leverde op medeweggebruikers. Dat zien we dagelijks in het verkeer toch? Hij nam zich voor om bij iedere rit één klein positief gebaar naar een andere automobilist te maken. Zijn aandacht was hierdoor anders gericht: hij was niet langer op zoek naar ellendelingen, maar naar wie hij vriendelijk kon laten voorgaan. Niet lang daarna merkte de man op dat hij in het algemeen geduldiger was en dat zijn humeur ook buiten de auto was verbeterd. Het kwam zelfs zijn bloeddruk en daarmee zijn algemene gezondheid ten goede.
5. Geef jezelf kleine beloningen
Gemakkelijke, goedkope beloningen moedigen je aan om door te gaan met het realiseren van steeds meer kleine veranderingen. Je bereikt er de beste resultaten mee. Een vriendelijk gebaar of een dankjewel hoeft niets te kosten en dat het werkt is zowel in het bedrijfsleven als in de privésfeer al aangetoond. Kies een beloning die echt bij je past en die weinig of niets kost. Zoals relaxen met een lekker kopje thee en heel even de boel de boel laten.
6. Herken kleine momenten
Hoe gemakkelijk is het niet om in de hectiek van de dag kleine momenten te negeren? Door regelmatig bewust stil te staan en nieuwsgierig te observeren word je je bewust van kleine dingen, die grote gevolgen kunnen hebben. Je gaat patronen zien.
Ik noem een voorbeeld uit het boek: is je relatie een sleur of erger je je vooral aan je partner? Concentreer je dan op kleine positieve dingen. Zoek één moment per dag uit om de persoonlijkheid of aanwezigheid van je partner te prijzen (niet wat hij of zij doet). Iemand laten weten dat je van hem of haar houdt om wie hij of zij is en wat hij of zij voor je betekent heeft ongetwijfeld een positieve uitwerking op je relatie. Dat bereik je niet door iemand te laten weten dat hij of zij zo goed is als klusjesman of om geld in het laatje te brengen. Wel door te zeggen dat je het zo leuk vindt dat hij in bepaalde situaties op een lieve of grappige manier reageert.
Hoe verder?
Vind je het lastig om je doel helder te krijgen of om met kleine stapjes je gewenste doel te bereiken? Wil je heel graag een iets veranderen maar lukt het je nog niet? De monsterartikelen over veranderen en over het instellen van je levenskompas kunnen daarbij helpen. Je zult ontdekken dat je doel bereiken met steeds weer kleine veranderingen, leuk èn blijvend kan zijn.
