Grensverleggend bezig zijn, door grenzen op te rekken, is prima. Het zorgt ervoor dat je groeit, dat je verder komt in je leven.
Maar ga je daarin verder dan goed voor je is? Dan ben je grensverleggend bezig in de negatieve zin.
Je doet er jezelf mee tekort en bezorgt jezelf een flinke portie stress. Je wordt er daarnaast doodmoe van.
Jarenlang ging ik steeds weer over mijn grenzen. Ik ging maar door zoals ik mezelf had aangeleerd, ook als het allang niet comfortabel meer was. Waarom deed ik mezelf dat aan? Het antwoord is eenvoudig: omdat ik geen tijd nam om eens bij mezelf te rade te gaan, mezelf af te vragen wat voor mij belangrijk is, wat mijn behoeften en waarden zijn. Ik kende daardoor mijn eigen grenzen niet. Ik was vooral bezig met de waarden en behoeften van de buitenwereld en niet zozeer met die van mijzelf.
Oorzaak
Hoe komt het dat je steeds weer – als vanzelf – over je grenzen gaat? Het kan bijvoorbeeld zijn dat je je dat als kind hebt aangeleerd: je doet het uit gewoonte, zonder erbij stil te staan. Of je vindt het belangrijk om iedereen tevreden te houden (de weg van de minste weerstand). Of je vindt jezelf niet goed genoeg of de moeite waard (bijvoorbeeld zoals ik mezelf maar een rare snuiter vond met mijn hoogsensitieve eigenschappen).
Gevolg
Over je grenzen gaan werkt als een katalysator: als jij je eigen grenzen niet respecteert, dan doet een ander dat ook niet. Je geeft met je gedrag immers aan: ‘ga gerust over mijn grenzen hoor, ik doe het zelf ook!’. Zo krijg je behalve van jezelf, ook last van anderen. Hen daarvan de schuld geven vind ik té gemakkelijk. Daarin heb je je eigen verantwoordelijkheid te nemen.
Over je grenzen gaan slurpt energie. Vervolgens heb je kritiek op jezelf omdat het niet lekker gaat. Daardoor is de kans groot dat je jezelf opnieuw over je grenzen jaagt en zo blijf je aan de gang.
Van onbegrensd naar begrensd
Als je onbegrensd lijkt, hoe kom je er dan achter waar jouw grenzen liggen? De enige oplossing daarvoor is: stilstaan en voelen wat er binnen in je aan de hand is:
- Zijn er emoties? Boosheid of verdriet zijn vaak signalen dat je over je grenzen gaat. Die signalen kun je goed gebruiken, luister er dus naar.
- Past wat je doet bij jouw persoonlijke waarden en behoeften van dat moment? Alles wat daarbij past, ligt binnen je grenzen. Weet je eigenlijk niet goed wat jouw behoeften en waarden zijn? Dan raad ik je aan die eens te onderzoeken, want pas als je die kent kun je je grenzen goed aangeven.
Levenskompas
Je persoonlijke waarden zijn de diepere reden waarom jij doet wat je doet. Ze geven weer wat je waardevol vindt in je leven, waar je betekenis aan hecht, wie je echt wilt zijn. Ze laten zien wat je beweegt, wat je motiveert, wat je het liefste wilt, wat bij je hoort, waar je voor staat, waar je gelukkig van wordt.
Persoonlijke waarden vormen een belangrijk onderdeel van je levenskompas (samen met je talenten, je passie en je missie), dat richting geeft aan alles wat je doet. Door je levenskompas te volgen geef je prioriteit aan wat belangrijk en goed voor je is. Je brengt focus aan. Daardoor krijg je het leven dat bij je past en je gelukkig maakt.
Een goede reden dus, om regelmatig je levenskompas te ijken.
Jouw grenzen
Ken je je eigen waarden en behoeften? Verleg je grens dan nogmaals, maar nu in de positieve zin: precies naar waar deze voor jou hoort te liggen. Je zult je een stuk vitaler gaan voelen.
Wees je er daarbij van bewust dat je niet verantwoordelijk bent voor het geluk van anderen. Je bent alleen verantwoordelijk voor jezelf, voor jouw eigen vitaliteit. Je hoeft je niet schuldig te voelen als je nee zegt in je eigen belang. Als je doet wat goed voor je is, krijg je energie en dat is uiteindelijk ook altijd beter voor een ander. Want die heeft niets aan jou als jij uitgeblust bent.
