Noemen ze jou een controlfreak?

Je bent niet de enige. Ook ik ben regelmatig een controlfreak genoemd. En dat vond ik niet fijn. Ik vind het een onaangenaam woord. Het doet me denken aan mensen die streng, hard en hyper zijn, voor wie het nooit goed genoeg is, mensen die zichzelf opjagen en die in hun slipstream ook anderen daarin meenemen. Ik word al moe als ik eraan denk. Hoe dat komt? Omdat ik ook een controlfreak in me heb en ik haar stress niet zo prettig vind.

Over controle

Op zich is controle hebben goed. Zo beschermt controle over je lichaam je, bijvoorbeeld als je de balans moet houden terwijl je fietst.

Er is niets aan de hand, zolang je controledrang niet doorslaat en het je rust, ruimte en vrijheid op een ongezonde manier beperkt.

Wanneer sla je door? Als je dwangmatig grip houdt bijvoorbeeld. Je lijf protesteert in zulke gevallen meteen en laat je weten dat dit niet prettig is. Of als je controle uitoefent op anderen. Dat zal je altijd teleurstellen, omdat je nooit echt kunt bepalen wat zij doen.

Wat mijn controlfreak deed

Ik deed veel zelf, want dan had ik onder controle dat het goed gebeurde. Ik zette mijn wilskracht en doorzettingsvermogen in en hoewel het niet altijd gemakkelijk ging, kreeg ik veel voor elkaar. Dat ik daarbij over mijn grenzen ging, gaf ik niet toe. De signalen van mijn lichaam wilde ik niet horen: ik was toch geen watje en al helemaal niet bereid om te falen. Wat ik deed, vond ik nooit genoeg, altijd vond ik dat ik nog wel meer had kunnen doen, of dat ik het nog beter had kunnen doen. Die houding zorgde ervoor dat ik altijd bezig was. Ik hield mezelf voor de gek door me voor te houden dat nog even volhouden zou resulteren in de rust die ik eigenlijk zo graag wilde. Die rust bleef uit: het sein stond altijd op onveilig.

Ziek van de controlfreak

Toen was er dat moment dat mijn lichaam niet slechts signalen afgaf dat het niet goed ging. Het protesteerde dusdanig hard, dat ik niet meer kòn presteren. Ik moest toegeven aan wat er was: ik was ziek van de controlfreak, ziek van de stress die zij mij gaf. Het voelde in eerste instantie alsof ik alle controle kwijt was.

Pas later voelde ik, dat ik juist door me over te geven de controle weer terug kreeg. Misschien klinkt dat tegenstrijdig. Ik zal uitleggen wat er gebeurde.

De controlfreak confronteren

Doorgaan was geen optie: de situatie dwong mij ertoe mijn controlfreak eens echt aan te kijken en te onderzoeken waar mijn controleneiging vandaan kwam. Ik ging herkennen wat ik deed, erkennen waarom ik dat deed en accepteren en waarderen dat ik ben zoals ik ben.

Ik bleek onbewust een diepliggende beweegreden te hebben: ik voelde me anders (zoals later bleek geldt dat voor veel hoogsensitieve mensen) en wilde er net als ieder mens graag ‘gewoon’ bij horen. Het anders-zijn vormde daar een bedreiging voor. Ik voelde mij onveilig en kende een diepe angst om er niet bij te horen. Dat probeerde ik op te lossen door te laten zien dat ik normaal was. Daar deed mijn controlfreak haar stinkende best voor, met onnatuurlijk en krampachtig gedrag.

De controlfreak uitschakelen

Mijn controlfreak heeft me veel gebracht, maar ik realiseerde me uiteindelijk ook dat zij me niet ging brengen waarnaar ik op zoek was (rust, ruimte en vrijheid in mijn hoofd).

Ik realiseerde me dat mijn angst een functie had: mij beschermen tegen gevaar en zorgen dat ik en de mensheid overleven. Ons brein maakt echter geen onderscheid tussen reëel gevaar en vermeend gevaar. Mijn onbewuste angst had te maken met een vermeend gevaar. Ik zou echt niet sterven omdat ik dacht anders te zijn.

Door deze inzichten ontstond er ruimte om een tegenbeweging te maken, om het anders te gaan doen, meer zoals van nature bij mij past. Eng? Ja. Alles wat nieuw is voelt eng. Maar het voelt zoveel prettiger. En weet je: mijn onbewuste angst bleek inderdaad ongegrond. Toen ik leerde over hoogsensitiviteit ontdekte ik dat ik bepaald niet de enige ben: 1 op de 5 mensen is hoogsensitief, dus zo anders ben ik niet.

Zo raakte mijn controlfreak haar macht kwijt. Ze probeert het nog wel eens, maar maakt weinig kans meer doordat ik me van haar bewust ben. Ik ben blij dat ik tegenwoordig kan leven in plaats van overleven.

Wat levert het op?

Op de wereld reageren vanuit ontspanning is zoveel prettiger. Je kunt beter ontvangen, ziet de dingen helderder , maakt keuzes die je verder helpen en waarvoor je als vanzelf verantwoordelijkheid neemt. Houd het roer van je leven in handen – zonder alles onder controle te willen houden, dan kun je gemakkelijk bijsturen als dat nodig is. Ervaar rust, ruimte en vrijheid.