‘Visualiseren is een mentale truc’, zei Arnold Schwarzenegger, en zo zie ik dat ook. Een truc waar we veel plezier van kunnen hebben, want visualiseren kan ons helpen om onze verlangens te bereiken en de resultaten te boeken die we wensen.
Een experiment van de Australische psycholoog Alain Richardson met een groep basketballers toonde aan dat je, alleen al door te visualiseren, positieve verandering kunt bewerkstelligen. Hij verdeelde een groep basketballers in drieën. Groep 1 trainde 20 minuten per dag, groep 2 deed visualisatie-oefeningen groep 3 deed niets. De visualisatiegroep bleek net iets minder te presteren dan de groep die elke dag trainde, maar veel beter dan de groep die niets had gedaan.
Wat is visualiseren?
Met visualiseren creëer je beelden. Lichaam en geest reageren sterk op deze beelden. Dat komt doordat je brein geen onderscheid maakt tussen werkelijkheid en wat je je voorstelt: je brein reageert, alsof wat je je voorstelt echt gebeurt. Als je een activiteit visualiseert, worden dezelfde hersengebieden geactiveerd als wanneer je dezelfde activiteit daadwerkelijk uitvoert. Dat betekent, dat je, door je gedachten te sturen, kunt bepalen hoe je je voelt: je kunt jezelf mentaal programmeren.
Confusius zei: ‘Diegene die denkt dat hij iets kan en diegene die denkt dat hij iets niet kan, hebben meestal allebei gelijk’.
Jezelf mentaal programmeren maakt het gemakkelijker om resultaten te boeken. In de sport wordt visualiseren daarom regelmatig gebruikt om te helpen presteren.
Negatief visualiseren
Iedereen is goed in het visualiseren van negatieve situaties. Je stelt je allerlei rampscenario’s voor, compleet met alles wat daarbij hoort. Je hele lijf, je gevoelens en emoties reageren of het werkelijkheid is: een brok in je keel, een klomp in je hart, tranen die achter je oogleden prikken etc.
Je ken het vast wel, die momenten waarop je zegt ‘ik moet er niet aan denken dat…’ Je had er dus al aan gedacht! Je kunt meegaan in de gedachte en allerlei details bedenken, maar: je kunt je gedachten ook stoppen.
Over je brein
Je brein vindt het heerlijk om je diep weg te laten zakken in verzonnen ellende. Op die manier probeert je brein je te beschermen tegen wat zou kunnen gebeuren. Het wil je veilige acties laten ondernemen die deze ellende voorkomen, of juist zorgen dat je iets niet gaat ondernemen. Je reageert dan vanuit een verkramping, vanuit angst. Maar: de meeste van deze rampscenarios komen nooit uit.
Nieuwe dingen vindt je brein per definitie eng. Liever houdt je brein het bij wat al bekend is. Bekend is veilig, want dat betekent dat je het in het verleden ook hebt overleefd, of het nu leuk was of niet. Daarom probeert je brein je ervan te weerhouden dat je nieuwe dingen uitprobeert. Als je je al in detail hebt voorgesteld dat je iets niet kunt, dan is de kans gering dat je dat zult gaan uitproberen. Angst weerhoudt je daarvan. Maar: zo bereik je nooit iets.
Angst is een slechte raadgever. Ons brein evolueert heel traag. Veel trager dan dat onze samenleving zich ontwikkelt en verandert. Ons brein reageert dan ook op een manier die nog past in de oertijd, en dat is lang niet altijd adequaat in ons huidige tijdperk. Het is daarom verstandig je niet te laten leiden door de angst vanuit je brein. Vraag je af of er echt sprake is van een levensbedreigende situatie en is dat niet het geval, probeer dan gerust eens iets nieuws uit. Daarmee kom je verder dan met blijven zitten waar je zit.
Positief visualiseren
Net zoals je negatieve dingen kunt visualiseren, kun je ook positieve dingen visualiseren. Je zult er wel bewust moeite voor moeten doen, want je brein helpt je er niet automatisch bij. Je brein is alleen gericht op overleven en heeft er dus geen belang bij. Positief visualiseren gaat dan ook niet vanzelf, zoals bij negatief visualiseren wel het geval is.
Je weet al dat je brein geen verschil maakt tussen de gecreëerde werkelijkheid en wat er echt gebeurt. Dat betekent dat je visualisaties ook kunt inzetten zodat ze in je voordeel werken. Je kunt je brein langzaamaan laten wennen aan de goede gevoelens en emoties die bij je visualisatie horen. Er ontstaan dan nieuwe neurologische banen, waardoor je brein niet meer in paniek zal raken als je in een later stadium wat je je hebt verbeeld ook echt gaat uitvoeren. Zo zet je jezelf in de goede mood als je iets wilt veranderen. Vanuit een goede mood kun je veel meer bereiken. Visualisatie heeft dus een aanzienlijke invloed op het bereiken van je verlangens.
Waar negatieve visualisaties worden ingegeven door angst, worden positieve visualisaties ingegeven door verlangen.
Eenvoudig beginnen
Ben je niet gewend om te visualiseren wat nog niet bestaat, begin dan eens met je iets heel eenvoudigs voor te stellen dat je al kent.
Een eenvoudig voorbeeld dat altijd werkt, is je inbeelden dat je een citroen eet.
Zorg dat je ontspannen bent. Sluit je ogen en begin. Wat zie, hoor, voel, ruik en proef je?
Merk je ook de reacties van je lichaam op, zoals bijvoorbeeld het trekken van de spieren rondom je mond bij het denken aan de zure smaak? Het
speeksel dat je in de mond loopt?
Wat ook een goede oefening is, is om fijne momenten uit je leven als een soort film voor jezelf opnieuw af te spelen. Alsof je het nu, op dit moment, meemaakt. Zo train je jezelf in het leren inbeelden.
De kunst van het visualiseren
Als je visualiseert, maak je een voorstelling van iets in de toekomst. Hoe zou het zijn als… (vul op de stippeltjes je verlangen in).
Je raadpleegt je intuïtie en laat je intuïtie spreken. Door je intuïtie aan het woord te laten, leg je je brein, je ego of interne criticus het zwijgen op. Dat is ook nodig, omdat juist van daaruit beperkingen worden opgelegd. Bijvoorbeeld vanwege allerlei overtuigingen die je in de loop van je leven hebt opgedaan. In de verbeelding van jouw ideale situatie is geen ruimte voor beperkingen.
Een vaag idee of droom heeft iedereen wel. Dat is niet concreet en je zult het dus ook nooit gaan verwezenlijken, het blijft een droom. Met creatief visualiseren kom je verder. Je gaat namelijk heel specifiek invullen wat je wilt. Je richt bewust je aandacht en geeft tot in detail invulling aan je idee of droom. Een algemene waarheid is ‘wat je aandacht geeft groeit’.
Zo help je je droom werkelijkheid te worden. Visualiseren is als dagdromen met een doel.
Handleiding voor visualiseren
- Zorg dat je ontspannen bent.
- Sluit je af voor de buitenwereld en keer naar binnen.
- Wat is je verlangen dat je wilt visualiseren?
- Stel je tot in detail de ideale situatie voor waarin je verlangen realiteit is geworden. Jij bent in die situatie, op dit moment. Hoe zou het dan zijn? Wat zie je allemaal? Welke geluiden hoor je? Welke geuren zijn er? Wat proef je? Hoe voel je je? Welke emoties heb je?
- Nu neem je iets meer afstand. Je ziet jezelf staan in dezelfde situatie, alsof je naar jezelf kijkt vanuit een helikopter. Beschrijf zo gedetailleerd mogelijk wat je ziet, wat je jezelf ziet doen en wat je met jezelf ziet gebeuren. Laat je fantasie de vrije loop. Je bent volledig vrij om te visualiseren wat jij wilt. Laat je niet beperken door gedachten als ‘dat kan (ik) toch niet’ en dergelijke.
- Kruip weer in je eigen huid en neem alle details mee die je net vanuit de helikopter hebt gezien. Wat zie je, voel je, ruik je, hoor je en proef je? Ervaar alles wat er in deze situatie te ervaren valt en neem daar de tijd voor.
- Voel na totdat het beeld dat je hebt gevisualiseerd volledig is verdwenen.
- Kom langzaam weer terug in de realiteit.
Tips voor visualiseren
- Als visualiseren nog moeilijk voor je is, kan het helpen tijdens de visualisatie je ogen te sluiten en ze gesloten te houden totdat de laatste beelden zijn verdwenen.
- De natuur maakt het gemakkelijker om los te komen van allerlei gedachten die door je hoofd spoken. De natuur helpt je om naar binnen te keren. Zoek een mooie plek waar je ongestoord kunt visualiseren.
- Bij visualisatie spreken we van beelden. Deze beelden zijn lang niet altijd zo helder alsof je naar een film of foto kijkt. Vaak zijn het inbeeldingen of gedachten die eigenlijk niet eens beelden zijn. Dat is prima.
- Visualiseer altijd in de tegenwoordige tijd. Het gaat erom dat je ervaart, op dit moment, dat je toekomstbeeld al is gerealiseerd.
- Visualiseren werkt alleen als je gemotiveerd bent om een toekomstige situatie te ervaren. Verder is het nodig om open te staan voor wat zich aandient vanuit je gevoel en je intuïtie. Je kunt het niet van tevoren bedenken – want dan komt het uit je hoofd en dat is in dit geval de verkeerde plek.
Schrijf-visualisatie
Schrijven is ideaal om in te zetten bij visualisaties. De kracht van schrijven is er een die vaak onderschat wordt. Door te schrijven kom je razendsnel bij je kern, want het werkt meditatief. Bovendien ordent het, veel beter dan wanneer je alleen ‘fantaseert’. En dat is wel zo fijn als je ook in werkelijkheid je verlangen wilt realiseren.
