Een van de meest voorkomende vormen van struisvogelpolitiek in onze samenleving is hoe we omgaan met burn-out. Maar liefst 1 op de 7 mensen heeft burn-outklachten. Schokkend toch? Je hoort er wel steeds vaker over, maar toch, hoe komt het dan dat je er relatief zo weinig over hoort?
Als ik kijk naar mezelf, dan stel ik nu vast dat ook ik aan deze struisvogelpolitiek mee deed. Ik ontkende wat er speelde en stak mijn kop in het zand, nam de verantwoordelijkheid voor Jan-en-alleman op me, deed altijd mijn stinkende best, zorgde dat alles picobello in orde was en dat anderen het gemakkelijk hadden. Ik multitaskte me een slag in de rondte en vroeg nooit hulp. Mijn dagen waren altijd te kort. Mijn houding naar buiten toe was: met mij gaat het goed, kijk maar eens hoe hard ik werk en wat ik allemaal doe, al die ballen die ik in de lucht houd, ik heb het toch allemaal heel goed voor elkaar en zorg ik niet geweldig voor jullie allemaal?
Intussen voelde ik me steeds moeër en ellendiger, gevangen in een te strak jasje dat ik met geen mogelijkheid kon uittrekken. Uiteindelijk zei mijn lijf: ‘ho, stop, tot hier en niet verder’. Gelukkig maar, zeg ik achteraf. Want daarna werd het ineens mogelijk om wel dat strakke jasje uit te trekken en zelfs helemaal weg te gooien. Ik ervaar nu rust, ruimte en vrijheid in mijn leven.
Taboe
Burn-out zit helaas nog steeds in de taboesfeer. Veel mensen zijn niet open over hun klachten en doen aan struisvogelpolitiek, net als ik deed. Hoe komt dat? Ik wijt het aan onze samenleving, waarin presteren, succes en status zo enorm belangrijk is. In de social media zien we vrijwel alleen hoe succesvol iedereen is. Krijg je stressverschijnselen, dan ben je niet succesvol en denk je al snel dat je een loser bent. Dat wil je natuurlijk niet aan de grote klok hangen. Je negeert het en gaat maar door, tot je echt burn-out raakt.
Maatschappelijk probleem
Als je kijkt naar de aantallen, kun je wel constateren dat burn-outklachten een enorm probleem vormen voor onze samenleving en dat een oplossing dringend gewenst is. Dat zou gemakkelijker gaan als er geen taboe op rustte. Daar wil ik me hard voor maken. Weg met de struisvogelpolitiek rondom burn-out!
Grenzen en kwetsbaarheid
Hoe zie ik het? Heb je een burn-out gehad, dan ben je absoluut niet zwak. Integendeel: je hebt laten zien dat je een enorme doorzetter bent, door lange tijd over je grenzen te gaan. Hooguit was je onwetend omdat je je grenzen niet kende, of een beetje dom dat je deze niet aangaf.
Ook als je na je burn-out leert om je kwetsbaarheid te tonen, ben je geen watje. Je kwetsbaarheid laten zien vereist moed, zegt men vaak. Ikzelf vind kwetsbaarheid nogal relatief. In mijn geval voelde ik me kwetsbaar als ik merkte dat ik rust en stilte nodig had, even niks aan mijn hoofd. Dat stond ik mezelf niet toe. Want stel je voor dat mensen zagen dat ik een watje was, dan zouden ze me vast een rare vinden. Deep down vond ik mezelf dus maar een rare.
Maar wees nu eens eerlijk: ieder normaal mens heeft toch een balans nodig tussen inspanning en ontspanning? Alle introverte hoogsensitieve mensen laden toch op in rust en stilte, met niks aan hun hoofd? Dus hoe kwetsbaar was ik eigenlijk? Ik was helemaal niet zo’n rare als ik dacht, heb ik achteraf vastgesteld. Pas toen ik me dat realiseerde, kon ik mezelf de rust en stilte toestaan die ik zo nodig had voor mijn herstel. Toen ik me lichamelijk beter voelde, onderzocht ik wat ik graag wilde in mijn leven en zo ontstond mijn levenskompas (waarover straks meer).
Dreigende burn-out herkennen
Waaraan kun je een dreigende burn-out herkennen? Bij een langdurig grote discrepantie tussen belastbaarheid en belasting kun je burn-outklachten krijgen. Denk daarbij aan je gespannen en doodmoe voelen, slaapproblemen, fysieke klachten, veel piekeren, geen energie, geen zin in sociale contacten en concentratieproblemen.
Impact
Een burn-out heeft hoe dan ook een enorme impact. Je bent lichamelijk en emotioneel totaal uitgeput na langdurige stress en overbelasting. Alle reserves zijn op en je kunt eenvoudigweg niet meer presteren en doorgaan. Het is een duidelijk teken dat er iets in jouw leven niet goed gaat en dat het verstandig is te onderzoeken wat dat is en hoe het anders kan.
Herstel
Mensen die een burn-out krijgen, zijn meestal het contact met hun lichaam en intuïtie kwijtgeraakt.
Om te kunnen herstellen is het noodzakelijk dat je leert luisteren naar je lichaam. Wat vertelt het je? Heeft het bijvoorbeeld rust nodig, of slaap, of goede voeding, of beweging en buitenlucht?
Daarnaast is het van belang dat je leert luisteren naar je intuïtie. Je intuïtie heb je, samen met je levenskompas, nodig om goede keuzes te kunnen maken.
Stilte kan je helpen om weer contact te krijgen met je lichaam en je intuïtie, om weer te gaan voelen.
Confronterend
Het kan heel confronterend zijn als je je realiseert dat burn-out een gevolg is van je eigen gedrag, van hoe jij om gaat met een situatie. Je gedrag is het resultaat van hoe je denkt, over de wereld en over jezelf.
De schuld van een burn-out ligt dus niet bij je werk, je omstandigheden, of bij andere mensen. Natuurlijk kunnen je omstandigheden heel akelig zijn, dat zal ik nooit ontkennen. Daaraan kun je vaak ook niets veranderen. Wat je wel kunt veranderen is je eigen gedachten erover en hoe jij met de situatie om gaat. En daarmee kun je dus ook je stress aanpakken! Dit klinkt eenvoudig, maar meestal is het dat niet. Toch is het mogelijk, als je de moeite ervoor over hebt.
Levenskompas
Met hulp van een professional kun je snel de oorzaken van je gedrag en denken achterhalen. Ga vervolgens ook op zoek naar je behoeftes en je waarden, je talenten, je passie en je missie, want zij vormen je levenskompas. Laat je levenskompas bepalen hoe je denkt en handelt. Iedere keuze die je maakt in je leven, is de juiste als je je kompas volgt.
Pas als je herkent en erkent dat je doet zoals je doet , weet waarom je dat doet en weet wat je echt belangrijk vindt in je leven, kun je het bewust anders gaan doen. Dan kun je grenzen gaan stellen. Dan heb jij de regie en overkomt een burn-out je niet (meer).
Hoe verder?
Heb je hulp nodig bij het onderzoeken wat deep down jouw burn-out heeft veroorzaakt, hoe je je gedachten kunt veranderen, of hoe jouw levenskompas eruit ziet? Lees dan behalve het monsterartikel over stress, overspannen en burn-out ook eens het monsterartikel over succesvol veranderen.
