Alleen al de gedachte al aan het woord ‘vertragen’ roept een gevoel van rust bij me op. Ik krijg dan meteen zin om ook daadwerkelijk te gaan vertragen, want ik weet uit ervaring dat vertragen zoveel lekkerder is dan doorjakkeren.
Getriggerd door de titel, ben ik gaan lezen in ‘Het grote vertraagboek’ dat Flow heeft uitgebracht. Een aantal dingen daaruit wil ik je niet onthouden.
Altijd maar doorgaan
Iedereen reageert anders op stresssituaties. Zo kun je vechten, vluchten, bevriezen of steun zoeken.
Als ik word geconfronteerd met een probleem of een lastige klus, is mijn primaire reactie om meteen mijn stinkende best te gaan doen, om het op te lossen. Daar knok ik voor. In feite is dat een vecht-reactie op een stresssituatie. Vaak bereik ik er een goed resultaat mee. Niet voor niets zeiden collega’s als er een lastige taak lag vaak: ‘vraag maar aan Annelies, die regelt het wel’. Ik houd wel van een uitdaging.
Mijn houding heeft me veel gebracht, maar het werkt natuurlijk niet altijd. Je kunt immers niet alles naar je hand zetten. Daarmee is dit op zich positieve gedrag ook meteen mijn valkuil. Ik mis een natuurlijke rem en ik stop niet graag voordat iets is opgelost. Vooral als er onrecht in het spel is of als iemand dringend hulp nodig heeft. Wat er loos is, blijft me dan bezighouden, eigenlijk 24/7. Dan ligt chronische stress op de loer. Je voelt het in je lijf: je bent onrustig en ontwikkelt op den duur lichamelijke en mentale klachten.
Loslaten
Lang niet in alle situaties kun je het probleem dat er ligt oplossen of iets regelen. Je kunt mensen ook niet dwingen om rechtvaardig te zijn. En zelfs in situaties waarin dat wel kan, dan nog is het ongezond om maar 24/7 door te blijven gaan. Loslaten is dan de uitdaging. Maar hoe DOE je dat?
Doen door niet te doen
Ik heb ervaren dat stoppen met doorgaan (= DOEN) niet iets is wat je kunt DOEN. Want dan zou het juist meer zijn van hetzelfde. Het is iets wat je juist NIET doet. Als je je stinkende best doet om los te laten, dan lukt het nooit. Je zult een complete tegenbeweging moeten maken om uit dit patroon van doorjakkeren te stappen.
Nu komen we bij waarom de titel van het boek mij triggerde.
Vertragen (= afremmen) en tot stilstand komen geeft je de gelegenheid om tot rust te komen en op te laden, zodat je daarna vol energie weer verder kunt. En daaraan heb ik regelmatig behoefte.
Mijn top 10 uit het grote vertraagboek
De top 10 van dingen die mij het meest aanspraken in het grote vertraagboek, zet ik hieronder voor je op een rijtje. Wie weet helpen ze jou ook.
Het zijn reminders, of waardevolle aanvullingen voor mijn goed gevulde persoonlijke trukendoos, die ik inzet op die momenten dat mijn lichaam roept dat het niet leuk meer is. Want dat is voor mij altijd het signaal dat het beter voor me is dat ik stop. En stoppen begint over het algemeen met vertragen.
- Een vast ritme zorgt voor rust. De gedachte dat de natuur haar eigen ritme heeft, nooit haast heeft, en dat toch ieder jaar opnieuw de blaadjes aan de bomen komen relativeert. Flexibiliteit, wat vandaag de dag zo hoog gewaardeerd wordt, geeft niet alleen een bepaalde vrijheid, maar ook onrust. Het geeft je namelijk continu het gevoel dat je moet kiezen en er nog van alles moet.
- Verkies welzijn boven welvaart. Luxe leidt af van waar het echt om gaat: aandacht, samenzijn, een gesprek. Neem bijvoorbeeld de tijd om met aandacht simpele klussen te doen, zoals met de hand koffie zetten of groente snijden. Als je gebruik maakt van apparaten of kant-en-klaar, krijg je de neiging nog meer te doen (nog drukker te zijn) en ben je je minder bewust van wat je precies allemaal doet. Als je meteen voor de buis ploft na het avondeten, mis je bovendien dat goede gesprek tijdens de afwas.
- Versimpelen is een mentaliteitsverandering die je het ‘busjesgevoel’ oplevert: als de ballast over boord is gegooid, blijkt er ineens tijd en ruimte te zijn voor avontuur wanneer en waar je maar wilt.
- In de natuur groeit iets, of het gaat dood. Daar zit niets tussenin. Zo kun je ook kijken naar waar je zelf mee bezig bent, en op basis daarvan kiezen waar je wel of niet je energie in steekt.
- Wandelen in ongerepte natuur is de enige manier om je vrij te voelen in een samenleving waarin zitten gewoner is geworden dan bewegen.
- Je agenda legt de focus op de klok, wat het gevoel van minder tijd geeft en waardoor er minder ruimte voor spontaniteit overblijft. Kun je niet zonder agenda, plan dan ook tijd in dat er niets gebeurt. Tijd voor spontaniteit of lekker sloom zijn.
- In deze tijd van onmiddellijkheid is het vermogen om uitstel te dulden verminderd. Het meeste kan direct, maar vraag je eens af of dat ook moet? Er is altijd weer iets wat ook direct kan en zo blijf je aan de gang.
- Verlangens reiken onveranderlijk verder dan wat te verwezenlijken is. Verlangen en tekort vormen samen de essentie van het leven. Accepteer dat er een ‘nog niet’ (verlangen) of ‘niet meer’ (tekort) is.
- Soms kun je een beetje ingrijpen, maar heb vooral niet de illusie dat er een definitieve oplossing is of een eeuwig geluksgevoel.
- Door activiteiten te kiezen waarbij je flow ervaart (= samenvallen met wat je doet), neem je afstand van de dagelijkse realiteit en hectiek.
