Ken jij het gevoel van plankgas met je voet op de rem? Je bent gemakkelijk enthousiast te krijgen en houdt van een flinke uitdaging, maar gelijktijdig heb je ook een meer dan gemiddelde behoefte aan hersteltijd. Groot kans dat jij een sensatiezoeker bent.
Nu niet stoppen met lezen omdat je denkt dat dit niet voor jou geldt, omdat jij niet roekeloos of impulsief bent en niet moet denken aan bungeejumpen. Want dan mis je wellicht belangrijke informatie waardoor je beter begrijpt hoe het bij jou werkt.
Weten hoe het bij mij werkt heeft mij in ieder geval laten inzien hoe ik mijn leven leuk kan houden.
Introvert of extravert
Bij plankgas krijg je misschien al snel het beeld van een extraverte drukteschopper, iemand die gericht is op de buitenwereld, die energie krijgt in contact met andere mensen.
Dat beeld van plankgas is niet terecht. Bij een extravert persoon zie je het plankgas aan de buitenkant, dat wel. Met bijvoorbeeld extraverte activiteiten of in het gedrag. Bij een introvert persoon speelt het plankgas zich vooral van binnen af.
Ben je introvert, dan ben je namelijk meer gericht op je innerlijke belevingswereld. Introverte sensatiezoekers zoeken hun uitdaging via bijzondere of emotionele ervaringen, door dingen te bestuderen, door te creëren, de wereld te ontdekken of één op één.
Hoewel niet zo zichtbaar aan de buitenkant, is het plankgas net zo heftig aanwezig en net zo grensverleggend als bij een extravert persoon.
Introversie – extraversie kent een glijdende schaal. Iedereen vertoont kenmerken van beide. De belangrijkste indicator om te bepalen aan welke kant van de schaal je zit, ben je zelf: waar laad je het meest van op, van gezelschap (extravert) of alleen (introvert)?
HSP/HSS
Een HSP (hoogsensitief persoon) verwerkt prikkels op een diepgaande manier en merkt daardoor meer op. Hoogsensitiviteit is geen aandoening, maar een krachtige, aangeboren vaardigheid; de hersenen werken aantoonbaar anders, de ‘bedrading’ is net wat anders. Circa 20% van de mensen is HSP.
Vanwege de diepgaande verwerking kost het een HSP meer energie en tijd dan een niet-HSP om prikkels te verwerken. Een HSP heeft na prikkels dan ook meer hersteltijd nodig dan een niet-HSP.
Is iemand behalve HSP ook HSS (hoogsensitieve sensatiezoeker), dan heeft deze een meer dan gemiddelde behoefte aan uitdaging. Een HSS moet zijn energie op een uitdagende manier kwijt kunnen. Steeds weer nieuwe ervaringen opdoen. Een HSS is ook bereid daarvoor – afgewogen – risico’s te nemen. Impulsiviteit en HSP/HSS gaan niet samen.
Kwaliteiten
Van HSP’s is bekend dat zij creatief zijn, dienstverlenend, diepgang hebben, empathie, goed kunnen focussen en genieten, bijzonder intuïtief zijn, inzicht hebben, nieuwsgierig zijn en verbinding tot stand brengen.
HSS zijn voegt daar nog eens extra kwaliteiten aan toe, zoals: een enorm doorzettingsvermogen, altijd in voor iets nieuws en nooit saai.
Ben je goed in balans, dan kun je al deze prachtige kwaliteiten optimaal benutten.
Spagaat
De combinatie HSP + HSS is er een die extra aandacht behoeft: je kunt je voorstellen dat een HSP/HSS al snel in een moeilijke spagaat zit. Aan de ene kant is uitdaging nodig om je goed te voelen. Aan de andere kant levert uitdaging veel prikkels op en je hebt extra veel tijd nodig om daarvan te herstellen en je goed te blijven voelen.
Beide heb je nodig, zowel uitdagende bezigheden als hersteltijd. Het is een kwestie van het continu in balans houden van opladen en actief zijn. In balans brengen van de behoefte aan uitdagingen en de behoefte aan rust en veiligheid.
Gebruiksaanwijzing
Gelukkig ben je niet de enige HSP/HSS en kun je gebruik maken van ervaringstips van anderen. Je haalt overigens het beste in jezelf naar boven als je je bewust houdt aan je eigen gebruiksaanwijzing. Onderstaande tips kunnen je daarbij helpen.
8 tips voor balans voor HSP/HSS
- Gebruik de ouderwetse regel van rust-reinheid-regelmaat.
- Bewaak je grenzen.
- Luister naar de signalen van je lijf en sta regelmatig even bewust stil bij wat je voelt.
- Neem tijd voor meditatie, ademhalingsoefeningen of oefeningen die je gronden.
- Bedenk vooraf een dagindeling, waarbij inspanning en ontspanning elkaar afwisselen en er voor beide voldoende ruimte is.
- Ga na waarvan jouw hart sneller gaat kloppen en besteed hier veel tijd aan (een levenskompas kan je helpen om de juiste afwegingen te maken).
- Bedenk vooraf hoe je op ieder moment even ontprikkeltijd kan nemen mocht je uit de bocht dreigen te vliegen.
- Leg anderen uit waarom je je soms ineens terugtrekt als het net zo leuk was, zodat zij je begrijpen.
Hoe verder?
Wil je erachter komen hoe je je als HSP/HSS staande houdt? Leer je eigen levenskompas in te stellen, waardoor het voortaan gemakkelijk kiezen wordt wat wel en wat niet te doen.
Het monsterartikel over het instellen van je levenskompas helpt je verder. Zodat jij tijd krijgt voor nieuwe uitdagingen èn tot rust komen.
